🔻از جمله مشکلات جدی جامعه ی ما، ورود #غیر_متخصص در مسائل است.
افرادی که نه سواد دانشگاهی آن چنانی دارند و نه در حوزه پای درس بزرگان زانو زده اند، اما #توهم_متخصص_بودن و #خود_متخصص_پنداری سبب گردیده تا در #سایر مباحث اظهار نظر کنند. و در این میان، مسائل دینی از همه مظلوم تر!
🔸با این که دین مطابق با فطرت بشر است و مفاهیم دینی با فهم بشر منطبق است . اما #استنباط این که دین چه می گوید ، کار هر کسی نیست. مگر نه این که آیات قرآن و روایات اهل بیت همگی به زبان عربی است و حد اقل آن است که انسان آگاهی به زبان عربی داشته باشد.
چه برسد به آن که برای استنباط یک حکم شرعی آگاهی به مبانی مختلف فقهی و اصولی و رجالی و ... لازم است. و لذا با خواندن چند صفحه از نهج البلاغه و قرآن کریم کسی #دین_شناس نمیشود.
بلکه یک فقیه _ با سالها تتبع و تفکر و غور در آیات و روایات و تاریخ و سیره و به دست آوردن مبانی _ می تواند مذاق شارع را کشف کند و حکم شرعی را استنباط نماید.
🔹برای توجه به اهمیت #اجتهاد، اشاره کوتاهی نسبت به بخشی از مسایل مربوط به استباط از یک روایت میکنم:
برای بررسی هر روایتی لازم است از جهات مختلف (سند . دلالت . جهت) روایت را مورد بررسی قرار داد . تا به حجیت رسیده و یک فقیه به آن فتوا دهد. در هر کدام از این جهات مبانی بسیاری وجود دارد که برای نمونه عرض میشود:
۱ـ سند حدیث
در مورد بررسی سند یک حدیث بعضی قایل به لزوم بررسی سند هستند و بعضی گویند کتب حدیثی مشهور و معتبر مثل کتب اربعه نیازمند به بحث سندی ندارد.
مباحثی مثل حجیت خبر واحد . مشایخ ثقات . اصحاب اجماع , کثرت روایت اجلاء , شیخ اجازه , توثیقات عامه کتاب کامل الزیارات و کتاب تفسیر قمی . عمل به روایت حسن و موثقه . عمل به روایت مجهول و ... از مباحثی است که در سند حدیث بحث میشود.
همه ی این ها مباحث کلی حدیث و رجال است. بحث دیگر بررسی تک تک رجال حدیث است مثلا سهل بن زیاد ثقه هست یا نه .. ؟
۲ـ دلالت حدیث
بعد از بحث از سند نوبت به دلالت یک حدیث میرسد
برای این بخش تسلط کامل به علم صرف و نحو و معانی بیان لازم هست... هم چنین علم لغت .. و مباحثی مثل این که آیا امر دلالت بر وجوب دارد یا خیر , یا جملاتی خبری که در مقام طلب استعمال میشوند و... از مباحث دلالی حدیث شمرده می شوند.
در مرحله بعد که سند و دلالت بررسی شد , حالا باید ببینیم روایت متعارضی هم وجود دارد یا خیر .. این اول یک بحث جنجالی است.
در روایت متعارضین بعضی قائل به تساقط و بعضی قائل به تخییر و بعضی دیگر قائل به رجوع به روایت دارای ترجیح و مزیت شده اند.
۳_ جهت حدیث
در این قسمت بحث می شود که آیا حدیث بر وجه تقیه صادر شده است یا خیر؟
📌نتیجه گیری :
۱) روحیه مطالبه گری و سوال از علت و دلیل احکام خیلی خوب است ، اما این سوال باید از متخصص دین یعنی فقهاء باشد.
۲) به افرادی که تخصص در مسائل فقهی و حدیثی ندارند اعتماد نکنیم.
نیازی به تعیین مصادیق هم ندارد، ضمیر مرجع خودش را پیدا می کند!!